Vistvænar veiðar.

Ég hef áður skrifað um mismunin á togveiðum og vistvænum veiðum. Mig furðar á því, hversu fáir fjalla um þetta atriði, sem varðar mjög miklu um framtíð fiskiveiða við Íslandssstrendur

Takmörkun á aðgangi í auðlindina á sínum tíma tel ég að hafi verið nauðsinleg, en sá óskapnaður sem hún er nú orðin vegna misvitura aðgerða tel ég algerlega óviðunandi.

Lífríki hafsins er afskaplega viðkvæmt og röng veiðarfæri tel ég ráða mjög miklu um sjálfbæra framvindu þess.  Togveiðar tel ég þar afskaplega óheppilegar á ótrúlaga margan máta og vil ég  

nefna án langs rökstuðnings, helstu atriði þess gyfurlega mismunar, sem er á vistvænum fiskiveiðum  eða togveiðum.

Togskip sem tekur 1.tonn af fiski úr sjó, eyðir tíu sinnum meiri orku (olíu) til þess, heldur en skip  sem veiðir með vistvænum veiðarfærum, (línu, nót eða netum).

Þetta á aðeins við meðan skip er með veiðarfæri í sjó, þ.e. togskip sem dregur á eftir sér um 20 tonna veiðarfæri yfir botninn (botntroll) og togskip með flottroll af sömu stærð eða stærri í eftirdrægi.Fiskiskip sem veiðir með línu, nót eða netum notar sáralítinn vélarkraft til að taka sitt veiðarfæri úr sjó, þannig að orku notkunn þess er tíu sinnum minni en togskipa, því þetta eru kyrrstæð veiðarfæri.  

Togskip mengar þar ef leiðandi tíu sinnum meira, en fiskiskip sem veiða með vistvænum veiðarfærum. Fiskiskipaflotinn notar um 15-17% af mengunnarkvóta Íslands

Við stöðugt hækkandi olíuverð er oliunotkunn að verða stærri og stærri kostnaðarliður í útgerð.   Allan bolfiskafla sem nú er leift  að veiða við Ísland, er mjög auðvelt að veiða á visvænan hátt.

Þ.e. á línu, í net eða í nót

      Fyrir andvirði togskips upp á 2. milljarða ( nýi Vestmanneyja togarinn), smíðaður erlendis væri hægt að kaupa 20 hraðfiskibáta 15-18 tonn, smíðaða hér (gjaldeyrissparnaður upp á 2 milljarða).

2.milljarða togskip veitir 15-20 sjómönnum atvinnu, en 20 fiskibátar 40-50.sjómönnum atvinnu

Þeta eru meðaltalstölur miðað við togskip og 15-18 tonna dagróðrabá

Togskipin veita hinum smáu sjávarbyggðum enga atvinnu, það gera aðeins dagróðrabátar, sem nota eingöngu vistvæn  veiðarfæri ( langmest línu).Í hinum mörgu minni sjávarbyggðum allt í hringum landið eru engir togarar gerðir út og skapa því enga vinnu fyrir landverkafólk

Framsal aflaheimilda hefur valdið gýfurlegri byggðaröskun í landinu, og um leið efnahagslegum

glumdroða.Í hinum minni byggðarlögum, sem byggja afkomu sína að mestu á sjávarafla, hefur örðið mikill lólksflótti.Á mörgum stöðum standa vönduð og vel byggð hús auð og óseljanleg vegna þessa, á markaðsverði langt undir kostnaðarvirði og sveitarstjornir eiga erfit með, að sinna brýnustu þjónustu skyldum sínum við íbúana vegna lélegra skatttekna.

Framsal aflaheimild, er einhver mesta vitleysa í þessu glórulausa fiskveiðikerfi og sannar það best, að Mannréttindanefnd S.Þ.telur það brjót mannréttinda sáttmála S.Þ.sem við erum aðilar að. Atvinnugreinin er nú gýfurlega skuldsett vegna kerfisins,  vegna þess að þegar  aðilar þeir sem fengu úthlutað aflamagni seldja aflamarksúthlutun sína, skapaðist fjármagnsflótti frá atvinnugreininni. Áætlað er að skuldir atvinnugreinarinnar nú, sé allt að 300 milljarðar kr.

Í dag er vitleysan slík að menn sem ætla að fara í útgerð, fá engin lán til að kaupa atvinnutækin,

bátinn eða veiðarfærin, ef þeir hafa ekki aflaheimild. Að mati lánveitanda er báturinn og veiðarfærin einskisvirði án aflaheimilda. 

Með stöðvum á togveiðum í áföngum gætu sjávarbyggðirnar endurheimta auðlindarétt sinn. Þ.e.strandveiðar með vistvænum veiðarfærum og þar með skapa grundvöll fyrir upppbyggingu sjávarbyggðanna á ný. Þetta væri hægt að gera á margan máta t.d. með að SKILYRÐA HVERJA ÚTHLUTUM AFLAHEIMILDA TIL ÁKVEÐINNA VEIÐAFÆRA. Þ.e.að ákveðinn hluti allra aflaheimilda skuli veiða á línu, í net eða á annan vistvænan máta.

Það er margsannað að togveiðar eru mikill skaðvaldur lífriki sjávar, sérstaklega  botnvörpuveiðar og snurvoð. Línu-,nót-,og netaveiðar eru það ekki. Nokkur líking á skaðsemi botnvörðuveiða ,væri  ef stór traktor eða skriðdreki færi yfir land  móa, mela og kjarr með 20 tonn af kúlum, vírum, netum og hlerum í eftirdrægji. Hvernig halda menn að það land liti út eftir slíka yfirferð, eða lífríki þess.

 Öll þessi atriði er hægt að rökstyðja ennfrekar á sannfærandi hátt og væri jafnvel efni í doktorsritgerð svo margslungin áhrif hefur núverandi sjávarútvegsstefna haft á þjóðlíf okkar. Stjórnvöld ættu að sjá sóma sinn í því að taka þetta mál til alvarlegrar athugnnar, því ein er sú staðreind, sem enginn getur hrakið,að stærstur hluti þess sem okkar,  er í dag, er sjávarauðlind okkar að þakka

 

Hafsteinn Sigurbjörnsson